بررسی صفات مورفولوژیک و تاثیر تیمارهای مختلف بر بهبود جوانه‌زنی بذور هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis) در دو توده سیستان و بلوچستان

مراتع بخش وسیعی از خشکی­های سطح جهان را به خود اختصاص داده­اند که در برخی مناطق به دلیل عوامل محیطی و انسانی دچار تخریب شده­اند. استفاده از جنبه­های مغفول مانده این عرصه­ها مانند گیاهان دارویی با در نظر گرفتن پایداری می­تواند فشار بر این عرصه­ها را کاهش دهد. این مطالعه در دو منطقه سیستان و بلوچستان بر روی گیاه هندوانه ابوجهل به عنوان یک گونه مهم دارویی صورت گرفت. وضعیت مرتع با روش چهار فاکتوری ارزیابی شد. صفات مورفولوژیک بر روی توده­های انتخاب شده در دو منطقه اندازه­گیری شد.  برای بهبود جوانه­زنی آزمایش با 13 تیمار بر روی بذور دو توده این گیاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. وضعیت مرتع در دو رویشگاه مورد ارزیابی فقیر بود. نتایج نشان داد که به لحاظ صفات مورفولوژیکی هم بین دو توده تفاوت معنی­داری در کلیه صفات به جز وزن هزاردانه وجود دارد. عمق ریشه و طول شاخه در منطقه زابل تا حدود دو متر بوده که نشان‌دهنده قابلیت حفاظتی این گونه است. در خصوص جوانه­زنی، تمامی تیمارها باعث افزایش جوانه‎زنی و رشد گیاهچه­های هندوانه ابوجهل در هر دو توده گردید. به‌طور کلی بر اساس سهولت استفاده، کم‌ خطر بودن و احتمال آسیب رساندن به جنین در مقایسه با مواد شیمیایی، تیمار آبشویی به‌مدت 48 ساعت مناسب­ترین روش غلبه بر خواب بذر و بهبود جوانه­زنی و رشد گیاهچه­های هندوانه ابوجهل می­باشد. با توجه به فقیر بودن پوشش گیاهی و فرسایش بادی در منطقه استفاده از این گونه دارویی می­تواند راهکار مدیریتی مناسبی جهت اصلاح از دیدگاه مرتعی و کشت در مزارع منطقه باشد.